Hafiz: Ghazal 367 "Wine, Humans and Song" (From Persian)

Ghazal 367:  Wine, Humans and Song
By Hafiz
Translated by A.Z. Foreman

Click to hear me recite the original in Persian

Lets scatter flowers, you and I　

And fill the chalice up with wine.　
　　We'll split the ceiling of the sky
　　and hew a wholly new design.
Should Sorrow's armies mobilize　　
to skiver lovers on her pikes,　　
　　The serving boy and I destroy
　　her camp with punchy counterstrikes.
Here put rosewater in the wine　　
and sugar in the censer there　　
　　To sweeten up the scent we sense
　　upon the incense-bearing air.
Singer! The lute is in your hands　　
so strum us up a tuneful song.　　
　　We'll stamp our feet, carouse in dance
　　clap to the beat and sing along.
Oh dawn breeze, bear my lowborn dust　
to that high splendor-governed place.　
　　Perhaps I'll see His majesty,
　　That lord of beauty, face to face.
This blowhard boasts of intellect.　　
That fool's all spells and mummery.　　
　　Why don't we take their argument
　　to court and let the Judge decree?
If Paradise is what you ask, 　　
then come and join me in the bar.　　
　　I'll zonk you from a liquor cask 
　　into the basin of Kawthar.
Hafiz the arts of verse and song　　
are out of fashion in Shiraz.　　
　　Best seek a more receptive realm
　　a court more loving in its laws.

Notes:

Verse 7: Kawthar - a stream (or lake, or stream with a basin) found in Paradise.

Verse 8: As in some of Hafiz' other poems, the ending seems to be a not-so-veiled threat to take his verse's business elsewhere if he is not treated better by the local potentate.


The Original:

بیا تا گل برافشانیم و می در ساغر اندازیم

فلک را سقف بشکافیم و طرحی نو دراندازیم

اگر غم لشکر انگیزد که خون عاشقان ریزد

من و ساقی به هم تازیم و بنیادش براندازیم

شراب ارغوانی را گلاب اندر قدح ریزیم

نسیم عطرگردان را شِکَر در مجمر اندازیم

چو در دست است رودی خوش بزن مطرب سرودی خوش

که دست افشان غزل خوانیم و پاکوبان سر اندازیم

صبا خاک وجود ما بدان عالی جناب انداز

بود کان شاه خوبان را نظر بر منظر اندازیم

یکی از عقل می‌لافد یکی طامات می‌بافد

بیا کاین داوری‌ها را به پیش داور اندازیم

بهشت عدن اگر خواهی بیا با ما به میخانه

که از پای خمت روزی به حوض کوثر اندازیم

سخندانیّ و خوشخوانی نمی‌ورزند در شیراز

بیا حافظ که تا خود را به ملکی دیگر اندازیم

Тоҷикӣ:

Биё, то гул барафшонему май дар соғар андозем, 

Фалакро сақф бишкофему тарҳе нав дарандозем. 

Агар ғам лашкар ангезад, ки хуни ошиқон резад, 

Ману соқӣ ба ҳам созему бунёдаш барандозем. 

Шароби арғавониро гулоб андар қадаҳ резем, 

Насими атргардонро шакар дар миҷмар андозем. 

Чу дар даст аст руде хӯш, бизан, мутриб, суруде хӯш, 

Ки дастафшон ғазал хонему покӯбон сар андозем. 

Сабо, хоки вуҷуди мо бад-он олиҷаноб андоз, 

Бувад, к-он шоҳи хубонро назар бар манзар андозем. 

Яке аз ақл мелофад, яке томот мебофад, 

Биё, к-ин довариҳоро ба пеши довар андозем. 

Биҳишти адн агар хоҳӣ, биё бо мо ба майхона, 

Ки аз пои хумат рӯзе ба ҳавзи Кавсар андозем. 

Сухандониву хушхонӣ намеварзанд дар Шероз, 

Биё, Ҳофиз, ки то худро ба мулке дигар андозем.

Romanization:

Biā tā gul barafšānēm　　
u may dar sāɣar andāzēm　　
　　Falakrā saqf biškāfēm
　　u tarḥē naw darandāzēm
Agar ɣam laškar angēzaḏ　　
ki xūn-i ʕāšiqān rēzaḏ　　
　　Man u sāqī ba ham sāzēm
　　u bunyāḏaš barandāzēm
Šarāb-i arɣawānīrā　　 
gulāb andar qadaḥ rēzēm　　
　　Nasīm-i ʕatrgardānrā
　　šakar dar mijmar andāzēm
Ču dar dastast rūḏē xwaš　　
bizan mutrib surūḏē xwaš　　
　　Ki dastafšān ɣazal xwānēm
　　u pākōbān sar andāzēm.
Sabā xāk-i wujūd-i mā　　
baḏān ʕālī janāb andāz　　
　　Buwaḏ kān šāh-i xūbānrā
　　nazar bar manzar andāzēm
Yakē az ʕaql mēlāfaḏ　　
yakē tāmāt mēbāfaḏ　　
　　Biā kīn dāwarīhārā
　　ba pēš-i dāwar andāzēm
Bihišt-i ʕadn agar xwāhī 　　
biā bā mā ba mayxāna　　
　　Ki az pāy-i xumat rōzē
　　ba ḥawḏ-i kawṯar andāzēm
Suxandānī u xwašxwānī　　
namēwarzand dar šērāz　　
　　Biā ḥāfiḏ ki tā xwaḏrā
　　ba mulkē dīgar andāzēm